Vergi Usul Yasası

<< geri Vergi Usul Yasası

Kıbrıs Türk Federe Meclisi'nin 20 Mayıs, 1977 tarihli birleşiminde kabul olunan "Vergi Usul Yasası", Anayasa'nın 74'üncü maddesi gereğince, Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanı tarafından Resmî Gazete'de yayınlanmak suretiyle ilân olunur.

Sayı : 27/1977

VERGİ USUL YASASI

( 13/1980 ve 24/2015 sayılı Değişiklik Yasaları ile değiştirilmiş

ve birleştirilmiş şekliyle )

Kıbrıs Türk Federe Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar.

Kısa İsim

Bu Yasa "Vergi Usul Yasası" olarak isimlendirilir.

BİRİNCI KISIM

BAŞLANGIÇ KURALLARI

Kapsam

(1)

Bu Yasa, 3. maddede yazılı olanlar dışında bütçeye giren vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır.

24/2015

(2)

Yukarıdaki (1)’inci fıkrada öngörülen vergi, resim ve harçlara bağlı olan vergi, resim zamlar ve faizler de bu Yasaya tabidir.

(3)

Bu Yasa, kaldırılan vergi, resim ve harçlar hakkında da uygulanır.

Gümrük vergileri

Gümrük Müdürlüğü tarafından alınan vergi ve resimler, bu Yasa'ya tabi değildir.

Vergi Yasalarının Uygulanması ve İspat

24/2015

(1)

Vergi yasalarının uygulanması: Bu Yasada kullanılan “Vergi Yasaları” deyimi, bu Yasa kurallarına tabi vergi, resim ve harç yasalarını ifade eder. Vergi Yasaları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde Vergi Yasalarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin yasanın yapısındaki yeri ve diğer maddelerde olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanır.

(2)

İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliği esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliği, yemin hariç, her türlü delile ispatlanabilir. Vergiyi doğuran olayla ilgisi olmayan ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz. Ekonomik, ticari ve teknik gereklere uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve olağan olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat yükümlülüğü bunu iddia eden tarafa aittir.

İKİNCİ KISIM

VERGİLENDİRMEDE GENEL. ESASLAR

BİRİNCİ BÖLÜM

Vergi Uygulanmasında Yetki

Vergi Dairesinin yetkisi

Yükümlülüğü saptayan, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden yetkili makam, Vergi Dairesi'dir.

Vergi Gizliliği

24/2015

(1)

Aşağıda belirtilen kişiler, görevleri dolayısıyla, yükümlünün ve yükümlü ile ilgili kişilerin, kendilerine, işlem ve hesap durumlarına, iş, işletme ve servetlerine veya mesleklerine ilişkin olmak üzere gizli kalması gereken hususları açığa vuramaz ve kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamazlar. Ayrıca bu kural, aşağıda belirtilen kişiler bu görevlerinden ayrılsalar dahi devam eder.

(a)

Vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar;

(b)

Vergi Yasalarına göre kurulan komisyonlara katılanlar;

(c)

Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler.

Ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla, gelir vergisi yükümlülerinin Gelir Vergisi Beyannamelerinde beyan edilen gelirleri ile bu gelirleri üzerinden tarh olunan yıllık Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde beyan edilen vergi matrahları ile bu matrahlar üzerinden tarh olunan Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ile yükümlülerin ad ve unvanları ve varsa yetkili muhasip-murakıpların ad ve unvanları, beyanname vermeyenlerle zarar gösterenlerin bu durumları Vergi Dairesi tarafından, beyannamenin verildiği veya verilmesi gereken yıl içinde Resmî Gazete’de yayımlanır. Yükümlülerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça açıklanabilir.

(2)

Bankalara, yapacakları vergi tahsiline yönelik bilgiler verilebilir. Bu bilgilerin verilmesine ilişkin usul ve esaslar, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlayacağı bir tüzükle belirlenir.

(3)

Herhangi bir kişi, Resmî Gazete’de yayımlanan yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtilen bilgileri, tamamen veya kısmen gazetelerde yayımlayabilir veya bir kitapta toplayabilir.

Ancak bu bilgiler ele alınarak, yükümlülerin haysiyet, şeref ve haklarına tecavüz edilemez.

Yasaklar

(1)

6. maddede belirtilen kişiler :

(a)

Kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsalar bile eşlerine;

(b)

Kan veya sıhrî usul ve füruna, evlâtlığına veya, kendisini evlât edinene yahut kan hısımlığında üçüncü (bu derece dahil), sıhri hısımlıkta, bu hısımlığı meydana getiren evlenme ortadan kalkmış olsa dahi üçüncü (bu derece dahil) dereceye kadar olan civar hısımlarına;

(c)

Yasal temsilcisi veya vekili bulunduğu kimselere ait vergi inceleme ve takdir işleriyle uğraşamazlar, Mahkemeye intikal eden olaylar hakkında karar veremezler veya bu kararlara katılamazlar.

(2)

Vergi işlem ve incelemeleri ile uyuşmazlıklarında görevli memurlar, yükümlülüklerin, Vergi Yasası'nın uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve diğer özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar

(3)

Herhangi bir kamu görevlisinin, yükümlülerin, Vergi Yasasın uygulanması ile ilgili hesap, yasa ve diğer özel işlerini ücretli veya ücretsiz yapması halinde, bu hesap, yazı ve işler Vergi Dairesince dikkate alınmaz.

İdarenin yardımı

Başta tüm kamu görevlileri olmak üzere, tüm Kaza İdare Âmirleri, Emniyet Amir ve memurları, Belediye Başkanları, muhtarlar ve kamu kuruluşları, Vergi Yasası'nın uygulanmasında, uygulayıcı memurlara ve komisyonlara ellerindeki bütün olanaklarla kolaylık göstermeye ve yardımda bulunmaya zorunludurlar.

İKİNCİ BÖLÜM

Vergi Sorumluluğu

Yükümlü vergi sorum-lusu ve Vergi Sicil Numara-ları 24/2015

(1)

Yükümlü, Vergi Yasalarına göre vergi ödemekle borçlu gerçek veya tüzel kişidir.

(2)

Vergi Sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından alacaklı Vergi Dairesine karşı muhatap olan kişidir.

(3)

Vergi Yasaları ile kabul edilen haller dışında, yükümlülüğe veya vergi sorumluluğuna ilişkin özel anlaşmalar, Vergi Dairesini bağlamaz.

(4)

Bu Yasanın müteakip kurallarında geçen “yükümlü” deyimi Vergi Sorumlularını da kapsar.

(5)

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olan her gerçek kişi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde kayıtlı tüzel kişilere bir vergi sicil numarası verilir. Vergi sicil numarası, gerçek kişilerde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kimlik Kartı numarası, tüzel kişilerde ise Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi tarafından verilen kayıt numarasıdır.

(6)

Yukarıdaki (5)’inci fıkrada belirtilen gerçek ve tüzel kişiler dışında kalanların vergi sicil numaraları ile ilgili usul ve esasları belirlemeye Vergi Dairesi Müdürlüğü yetkilidir.

(7)

Vergi sicil numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık yetkilidir.

Vergi ehliyeti

10.

(1)

Yükümlülük ve vergi sorumluluğu için, yasal ehliyet gerekmez.

(2)

Vergiyi doğuran olayın, yasalarla yasaklanmış bulunması, yükümlülüğü ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz.

Yasal temsilcilerin ödevi

11.

(1)

Tüzel kişilerin, küçükler ile kısıtlıların ve tüzel kişiliği olmayan kuruluşların, yükümlü veya vergi sorumlusu olmaları halinde, bunlara düşen ödevler, yasal temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan kuruluşları yönetenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir.

24/2015

(2)

Yukarıdaki (1)’inci fıkrada belirtilenlerin bu ödevleri yerine getirmemeleri nedeniyle, yükümlülerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi alacakları, yasal ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu kural, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde bulunmayan yükümlülerin, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içindeki temsilcileri hakkında da uygulanır.

(3)

Temsilciler veya kuruluşu yönetenler, bu suretle ödedikleri vergiler için, gerçek yükümlülere dönebilirler.

(4)

Tüzel kişilerin tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmaları, yasal temsilcilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumluluklarını da kaldırmaz.

Vergi kesenlerin sorumluluğu

12.

(1)

Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye zorunlu olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevlerin yerine getirilmesinden sorumludurlar.

(2)

Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı gerçek yükümlülere dönme hakkını kaldırmaz.

Mirasçıların sorumluluğu

13.

Ölüm halinde yükümlülerin ödevleri, tereke idare memurlarına, mirası reddetmemiş yasal ve atanmış mirasçılarına geçer. Ancak, mirasçılardan herbiri, ölenin vergi borçlarından miras hisseleri oranında sorumlu olurlar.

Kaçınılmaz sebepler

14.

Kaçınılmaz sebepler :

(1)

Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk;

24/2015

(2)

Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak, Bakanlar Kurulunca açıklanan olağanüstü hal ilanı ile yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler.

(3)

Kişinin iradesi dışında ortaya çıkan zorunlu gaybubetler;

(4)

Sahibinin iradesi dışındaki sebeplerden ötürü defter ve belgelerinin elinden çıkmış bulunması gibi hallerdir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Süreler

Yasal ve idari süreler

15.

(1)

Vergi işlemlerinde ve vergi uyuşmazlıklarında süreler Vergi Yasası'nda belirlenir.

(2)

Yasa'da açıkça belirlenmeyen hallerde, on beş günden önce aşağı olmamak koşuluyla bu süreyi, tebliği yapacak olan makam belirler ve ilgiliye tebliğ eder.

Kaçınılmaz Sebeplerle Gecikme

24/2015

16.

(1)

Bu Yasanın 14’üncü maddesinde belirtilen kaçınılmaz sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde, bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde, tarh zamanaşımı, işlemeyen süreler kadar uzar. Bu kuralın uygulanması için kaçınılmaz sebebin bilinmesi veya ilgililer tarafından saptanması veya belgelenmesi gerekir.

(2)

Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık, kaçınılmaz sebep sayılan haller nedeniyle, Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tebliğle, afete maruz kalanlar ile bölgeler itibarıyla kaçınılmaz sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla, beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir.

Ölüm halinde sürenin uzaması

17.

Vergi Yasası'nda öngörülmemişse, ölüm nedeniyle mirascılara geçen ödevlerin yerine getirilmesinde, bildirme, beyanname verme, itiraz ve temyiz sürelerine üç ay eklenir.

Süre verme

24/2015

18.

(1)

Zor durumda bulunmaları nedeniyle vergi işlemlerine ilişkin ödevleri, süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, bu Yasanın 14'üncü maddesi kuralları saklı kalmak koşuluyla, 45 (kırkbeş) günü geçmemek üzere, Vergi Dairesince uygun bir süre verilebilir.

(2)

Bu sürenin verilebilmesi için, süre isteyen kişinin, sürenin sona ermesinden önce, vergi işlemlerini yerine getirememesinin nedenlerini içeren yazılı bir istemde bulunması ve bu istemin, Vergi Dairesince uygun görülmesi gerekir. Verginin alınmasını güçleştirecek veya tehlikeye sokacaksa, süre verilemez.

24/2015

(3)

Vergi Dairesi, süre verme yetkisini, işkolları veya yükümlü grupları itibarıyla yazılı başvuru koşulu aranmaksızın basında yapacağı duyuru ile kullanabilir.

24/2015

(4)

Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık, Resmi Gazete’de ve/veya Bakanlığın web sayfasında yapacağı bir duyuru ile yasal beyannamelerin verme ve ödeme süresinin son gününden itibaren bir ayı geçmemek üzere süre verebilir.

Sürelerin hesaplan-ması

19.

Vergi Yasası'nda belirlenen süreleri aşağıdaki şekilde hesaplanır.

(1)

Süre gün olarak belirlenmişse, başladığı gün hesaba katılmaz ve son günün tatil saatında sona erer.

(2)

Süre hafta veya ay olarak belirlenmişse, son hafta veya ayda, başladığı güne karşılık günün tatil saatında sona erer. Sürenin sona erdiği ayda, başladığı güne karşılık bir gün yoksa, süre, o ayın son gününün tatil saatında sona erer.

(3)

Sonu, belli bir gün ile saptanan sürelerde, süre o günün tatil saatında sona erer.

(4)

Resmi tatil günleri süreye dahildir. Ancak, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa, süre, tatili izleyen ilk iş gününün tatil saatında sona erer.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Vergi Alacağının Saptanması

Vergiyi doğuran olay

20.

(1)

Vergi alacağı, Vergi Yasası'nın vergiyi bağladığı olayın gerekleşmesi veya hukuki durumun tamamlanmasıyla doğar.

(2)

Veri alacağı, yükümlü açısından vergi borcunu oluşturur .

Tarih

21.

Verginin tarhı , vergi alacağının, Vergi Yasası'nda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden, miktar olarak saptanması. yönünde Vergi Dairesince yapılan idarî işlemdir.

Tebliğ

22.

Tebliğ, vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından yükümlüye veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir.

Tahakkuk

23.

Verginin tahakkuku tarh ve tebliğ edilen verginin ödenmesi gereken aşamaya gelmesidir.

Tahsil

24.

Verginin tahsili, bu Yasaya uygun biçimde ödenmesidir.

25.

Niteliklerinden ötürü tahakkuku tahsile bağlı vergilerde, verginin tahsili, tahakkuku da kapsar.

ÜÇÜNCÜ KISIM

TARH VE TAHAKKUK USULÜ

BİRİNCİ BÖLÜM

Beyannameye Dayanan Tarh

Tahakkuk fişi esası

26.

(1)

Vergi Yasasına göre, beyan üzerinden alınan "Tahakkuk Fişi" ile tarh ve tahakkuk ettirilir.

(2)

Bu esasa göre, Vergi Dairesince beyannamenin alınması üzerine, bir tahakkuk fişi düzenlenir ve bunun bir nüshası yükümlüye veyahut beyannameyi yükümlü adına Vergi Dairesine tevdi edene verilir. Bu suretle vergi tahakkuk etmiş olur. Tahakkuk fişinin yükümlüye verilen nüshası, beyannamenin Vergi Dairesine verildiğini kanıtlayan belge niteliğindedir.

(3)

Gereken hallerde beyana dayanan vergi, tahakkuk fişi yerine ihbarname ile tebliğ edilebilir. Yasaca belirtilen durumlarda, tehtiğ, toplu vergi cetvelinin duyurulmasıyla yapılır.

Tahakkuk Fişinin Kapsamı

24/2015

27.

Tahakkuk fişi aşağıdaki bilgileri kapsar:

(1)

Vergi tarh numarası.

(2)

Düzenlenme tarihi.

(3)

Verginin türü.

(4)

Vergilendirme dönemi.

(5)

Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde ünvanı)

(6)

Vergi sicil numarası.

(7)

Yükümlünün açık adresi.

(8)

Verginin matrahı

(9)

Verginin hesabı

(10)

Verginin miktarı

(11)

Vergiye itiraz ve düzeltmeye ilişkin kurallar hakkında kısa bilgi.

(12)

Verginin ödeme tarihi.

Tahakkuk Fişinin Kesinliği

24/2015

28.

Vergi beyannamesini, Vergi Dairesine veren kişinin, kendisine verilen tahakkuk fişini almaması, beyannamede yazılı matrah üzerinden, tarhı gereken verginin tahakkukuna engel olmaz. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası, aşağıdaki 29’uncu madde kuralları uyarınca posta ile veya elektronik ortamda yükümlüye gönderilir.

Vergi beyan-namesinin Posta ile veya Elektronik Ortamda Gönderilme-si

24/2015

29.

(1)

Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesilir. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası kapalı zarf içinde, yükümlünün beyannamesinde gösterdiği adrese gönderilir ve fişin Dairede kalan nüshasına, posta zimmet defterinin tarih ve numarası yazılır.

(2)

Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde tahakkuk fişi elektronik ortamda düzenlenir ve yükümlüye veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti, tahakkuk fişinin yükümlüye tebliği yerine geçer.

(3)

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık tarafından hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlanacak bir tüzükle belirlenir.

İKINCİ BÖLÜM

İkmalen, Re’sen ve İdarece Tarh

İkmalen vergi tarhı

30.

İkmalen vergi tarhı, her ne şekilde olursa olsun, bir vergi tarh edildikten sonra, bu vergiye ilişkin olarak ortaya çıkan ve maddi delillere veya yasal ölçülere dayanılarak miktarı saptanan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir.

Ancak, hiçbir halde yıllık gelirin bütünlüğü bozulamaz.

Re’sen vergi tarhı

31.

(1)

Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak saptanmasına olanak olmayan hallerde, Vergi Dairesince takdir edilecek matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesidir.

(2)

Aşağıdaki hallerin herhangi birinin bulunması halinde, maddi delillerin var olmadığı kabul edilir:

(a)

Vergi beyannamesi, yasal sürenin sonundan başlayarak on beş gün geçtiği halde verilmemiş olursa;

(b)

Vergi beyannamesi, yasal veya ek süreler içinde verilmekle beraber, beyannamede, vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa;

24/2015

(c)

Bu Yasaya göre tutulması zorunlu olan defterlerin tümü veya bir kısmı tutulmamış olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmezse.

24/2015

(ç)

Defter kayıtları ve bunlara ilişkin belgeler ile hesaplar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak saptanmasına olanak vermeyecek derecede eksik, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla delil olarak geçerli bulunmazsa.

3, 13/1980

24/2015

(d)

Yukarıdaki bendlerde belirtilen durumlar dışında saptanan bilgi ve/veya belgeler üzerinde yapılan inceleme neticesinde vergi kaybına sebebiyet verildiğinin saptanması halinde.

(3)

(2). fıkranın (b) bendinde belirtilen bilgiler gösterilmemişse Vergi Dairesince yükümlüye on beş günden az olmamak üzere bir süre verilir ve yükümlü vergi matrahına ilişkin bilgileri vermeye ve yasal defterlerini ibraz etmeye çağrılır. Bu çağrı üzerine yükümlü, istenilen bilgileri verir ve yasal defterlerini ibraz ederse defter ve belgeler delil olarak geçerli bulunmak koşuluyla, yükümlüye takdir edilecek matrah, defter ve belgelerdeki kayıtlarına göre saptanacak miktardan fazla olamaz.

(4)

Vergi beyannamelerini, yasal sürenin sonundan başlayarak on beş gün geçtikten sonra vermiş olanlara, bu beyannamelerinde gösterdikleri gelir üzerinden gerekli tarhiyat yapılır ve Vergi Dairesince yükümlünün beyanından fazla bir matrah takdir edildiği durumlarda, bu fark gözönünde bulundurularak re'sen vergi tarh olunur.

(5)

(2). fıkrada öngörülen kurallara göre re'sen vergi tarhını gerektiren bir sebep yanında, ikmalen vergi tarhını da gerekli kılan bir durum varsa, re'sen takdir sonucu beklenmeksizin, gerekli ikmal tarhiyatı yapılır. Re'sen takdir sırasında, ikmal tarhiyatına neden olan matrah farkı gözetilmişse, vergi tarh edilirken, daha önce tarh edilmiş olan vergi indirilir.

Verginin idarece tarhı

32.

(1)

Verginin idarece tarhı, bu Yasanın. 30. ve 31. maddeleri dışında kalan hallerde, verginin tarhı için, yükümlülerin, Vergi Yasası'nda belirlenen zamanlarda başvurmamaları veya sözkonusu Yasa'da kendilerine yükletilen zorunlulukları yerin getirmemeleri nedeniyle, zamanında tarh edilmeyen verginin, Yasa'da belirlenen matrahlar üzerinden Vergi Dairesince tarh edilmesidir.

(2)

Bu takdirde vergi, 72. madde gereğince düzenlenen yoklama fişine dayanılarak tarh edilir.

(3)

Bu şekilde tarh edilen vergilere ve vergi cezalarına ilişkin ihbarnameler, bir yandan yükümlünün bilinen adresine posta ile gönderilir, diğer yandan da yükümlünün. adını, soyadını, hesap numarasını, işini, adresini, tarh edilen verginin ve kesilen cezanın miktar ve türünü gösteren bir duyuru, Vergi Dairesinin duyuru yapmaya ayrılmış yerine asılır. Duyurunun asılması ile duyuru tarihi, tutanakta saptanır.

(4)

Verginin tahakkuku ve cezanın kesinleşmesi için ,seçmesi gereken itiraz süresi, yükümlünün bilinen adresinde tebliğ yapılmışsa, tebliğ tarihinden, aksi halde yukarda belirtilen tutanakla saptanan duyuru tarihinden başlar.

Re’sen tarh ve mahsup

33.

Re'sen takdir edilen matrah, yükümlü tarafından bildirilen tarafından fazla değilse, re'sen vergi tarh edilmez; fazla ise sadece aradaki fark üzerinden vergi tarh edilir. Ancak, hiçbir halde, yıllık verginin bütünlüğü bozulmaz.

İhbarname esası

34.

İkmalen ve Re'sen tarh edilen vergiler, "İhbarname" ile i1gililere bildirilir. Türü ve doğuşu ayrı olan vergiler için ayrı ihbarname kullanılır.

İhbarname-nin Kapsamı

24/2015

35.

İhbarname aşağıdaki bilgileri kapsar:

(1)

Verginin tarh numarası.

(2)

İhbarnamenin düzenlenme tarihi.

(3)

Verginin türü.

(4)

Tarhiyatın türü.

(5)

Tarhiyatın gerekçesi.

(6)

Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı)

(7)

Vergi sicil numarası.

(8)

Yükümlünün açık adresi.

(9)

Vergilendirme dönemi.

(10)

Verginin matrahı.

(11)

Verginin hesabı.

(12)

Verginin miktarı.

(13)

Verginin ödeme tarihi veya tarihleri.

(14)

İtiraz makamlarına başvuru şekli ve süreleri.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Taşınmaz Mal Vergisi Tarhiyat İşlemleri

Taşınmaz Mal Beya-nına Göre Vergi Tarhı

24/2015

36.

Taşınmaz mal beyanına göre vergi tarhı, verginin, taşınmaz malların değerleri veya türü, yüzölçümü, bulunduğu yöre ve diğer özellikleri gözetilerek Taşınmaz Mal Vergisi Yasası uyarınca saptanan matrahlar üzerinden hesaplanmasıdır.

Taşınmaz Mal Vergi İhbarnamesi

24/2015

37.

Taşınmaz malların değerleri veya türü, yüz ölçümü, bulunduğu yöre ve diğer özellikleri gözetilerek Taşınmaz Mal Vergisi Yasası uyarınca saptanan matrahlar, taşınmaz mal vergi ihbarnamesi ile taşınmazın, sınırları içinde bulunduğu Belediye veya Vergi Dairesi tarafından yükümlülere bildirilir.

Taşınmaz Mal Vergi İhbarname-sinin kapsamı

24/2015

38.

Taşınmaz Mal Vergi ihbarnamesi aşağıda yazılı bilgileri kapsar:

(1)

İhbarnamenin tarh numarası.

(2)

İhbarnamenin düzenlenme tarihi.

(3)

Verginin tarhiyat türü.

(4)

Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı)

(5)

Yükümlünün vergi sicil numarası.

(6)

Yükümlünün açık adresi.

(7)

Taşınmaz malın yeri. (Mahalle veya köy, sokak, ve kapı numarası)

(8)

Taşınmaz malın türü, konumu ve büyüklüğü, genişliği veya değeri.

(9)

Taşınmaz malın kayıt numarası

(10)

Verginin oranı.

(11)

Verginin miktarı.

(12)

Verginin ödeme tarihi veya tarihleri.

(13)

İtiraz süresi ve şekli.

Toplu Vergi Cetveli

24/2015

39.

(1)

Taşınmaz mal vergisi tarhiyatında yıllık vergiler, taşınmazın sınırları içinde bulunduğu Belediye veya Vergi Dairesince mahalle ve köylere göre doldurulan Toplu Vergi Cetvellerinde gösterilebilir.

(2)

Toplu Vergi Cetvellerinde aşağıdaki bilgiler bulunur:

(a)

Yükümlülerin adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı)

(b)

Yükümlülerin vergi sicil numarası.

(c)

Yükümlülerin açık adresleri.

(ç)

Taşınmaz malın kesinleşen değeri (aynı yükümlüye ait taşınmaz malların değeri toplam olarak gösterilir) türü, konumu ve büyüklüğü, genişliği veya değeri.

(d)

Tahakkuk eden vergi.

DÖRDÜNCÜ KISIM

TEBLİĞLER

BİRİNCI BÖLÜM

Tebliğ Esasları ve Tebliğin Kimlere Yapılacağı

Tebliğ esasları

40.

Tahakkuk fişi dışında, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden tüm belge ve yazılar, adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere duyuru yoluyla tebliğ edilir.

Ancak, ilgilinin kabul etmesi koşuluyla tebliğ, Vergi Dairesinde de yapılabilir.

Tebliğ yapılacak kimseler

41.

(1)

Tebliğ, yükümlülere, bunların yasal temsilcilerine, genel vekillerine veya vergi cezası kesilenlere yapılır.

(2)

Tüzel kişilere yapılacak tebliğ, bunların başkan, müdür veya yasal temsilcilerine, tüzel kişiliği olmayan kuruluşlarda bunları yönetenlere veya temsilcilerine yapılır. Tüzel kişilerin birden fazla müdür veya temsilcisi varsa tebliğin bunlardan birine yapılması yeterlidir.

24/2015

(3)

Tebliğ, kendisine tebligat yapılacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgah adresinde bulunanlardan veya işyerlerinde memur ya da müstahdemlerinden birine yapılır.

Ancak muhatap yerine bu şekilde kendisine tebliğ yapılacak kimsenin Küçükler ve Müsriflerin Vesayeti Yasası ve Akıl Hastaları Yasası kapsamında ehliyetsiz bulunmaması gerekir.

Veli , vasi ve kayyımlara tebliğ

42.

(1)

Yükümlü yerine geçen veli, vasi veya kayyım gibi vergi sorumlusu birden fazla olursa, tebliğ bunlardan birine yapıla bilir.

(2)

Eğer tebliğin konusu olan işe ayrı bir vasi veya kayyım bakmakta ise, tebliğ bunlara yapılır.

İKİNCİ BÖLÜM

Posta ile Tebliğ Usulü

Kapalı zarf esası

43.

Posta ile tebliğde, tebliğ edilecek belgeler kapalı bir zart

içinde postaya verilir.

Bilinen adreslere tebliğ

44.

Bilinen adrese gönderilen belgeler, Posta Dairesince, tebliğ yapılması gereken kişiye teslim edildiği tarihte, tebliğ edilmiş sayılır.

Bilinen adresler

45.

(1)

Bu Yasaya göre bilinen adresler şunlardır:

(a)

Yükümlü tarafından işe başlamada bildirilen adresler

(b)

Adres, değişikliğinde bildirilen adresler

(c)

İşi bırakmada bildirilen adresler;

(ç)

Vergi beyannamelerinde bildirilen adresler;

(d)

Yoklama fişinde saptanan adresler;

(e)

İtiraz ve temyiz dilekçelerinde ve cevaplarında gösterilen adresler

(f)

Yetkili memurlar tarafından bir tutanakla saptanan adresler;

24/2015

(g)

Taşınmaz Mal Vergilerinde tapu kayıtlarından saptanan adresler.

(2)

Belgelerin gönderilmesinde, bu adreslerden, tarih sırasıyla tebligat yapacak makama en son bildirilen veya bu makamca saptanan tarih gözönünde bulundurulur.

Tebliğ belgesinin teslimi

46.

(1)

Tebliğ edilecek belgeleri içeren zarf, Posta Dairesince tebliğ edilmesi gereken kişiye verilir ve durum, kendisine tebliğ yapılan kişi ile posta memuru tarafından taahhütü alındı belgesine tarih ve numara konarak saptanır.

(2)

Kendisine tebliğ yapılan kişinin, zarf üzerinde yazılı adresini değiştirmesinden ötürü bulunmamış olması halinde, posta memuru durumu zarf üzerine yazar ve mektup Posta Dairesince derhal tebliği yaptıran Daireye geri gönderilir.

(3)

Kendisine tebliğ yapılacak kişinin, geçici olarak başka bir yere gittiği, bilinen adresinde bulunanlar veya komşuları tarafından bildirildiği takdirde, durum ve açıklamada bulunanın kimliği, tebliğ alındısına yazılarak altı açıklamayı yapana imzalatılır. İmzadan kaçınırsa, tebliği yapan bu hususu kaydeder ve imzalar ve tebliğ edilmeyen belgeler çıkaran makama geri verilir.

(4)

Bunun üzerine tebliği çıkaran makam tarafından saptanacak uygun bir süre sonra yeniden tebliğ çıkarılır. ikinci defa çıkarılan tebliğ belgesi de aynı nedenle tebliğ edilemeyerek geri verilirse, tebliğ, duyuru yoluyla yapılır.

(5)

Kendisine tebliğ yapılacak kişi, imza edecek kadar yazı bilmez veya herhangi bir sebeple imza edemeyecek durumda bulunursa, sağ elinin baş parmağı bastırılmak suretiyle tebliğ yapılır.

(6)

Kendisine tebliğ yapılacak kişi, tebliği kabulden kaçınırsa, tebliğ edilecek belgeler, önüne bırakılmak suretiyle tebliğ edilir.

24/2015

(7)

Yukarıdaki fıkralardaki işlemler, muhtar veya bir emniyet memuru veya bir kamu görevlisi önünde yapılır ve durum tebliğ alındı belgesine yazılmak, tarih ve en az iki imza konmak suretiyle saptanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Duyuru Yoluyla Tebliğ Usulü

Tebliğin duyuru yoluyla yapılacağı haller

47.

Aşağıda yazılı hallerde tebliğ duyuru yoluyla yapılır:

(1)

Kendisine tebliğ yapılacak kişinin adresi hiç bilinmezse;

(2)

Kendisine tebliğ yapılacak kişinin bilinen adresi yanlış veya değişmiş olur ve bu yüzden gönderilmiş olan belgeler geri gelirse;

(3)

Başkaca sebeplerden dolayı posta ile tebliğ yapılmasına olanak yoksa;

(4)

Yabancı memleketlerde bulunanlara tebliğ yapılmasına olanak yoksa.

Duyurunun Şekli

24/2015

48.

Duyuru,

(1)

Vergi Dairesince bir veya daha fazla günlük yerel gazetede yayımlanmak ve

(2)

(a) Maliye işleriyle Görevli Bakanlığın ve/veya Gelir ve Vergi Dairesinin web sayfasında yayımlanmak veya

(b) Duyuru yazısı, tebliği yapan Dairenin duyuru yapmaya ayrılmış duyuru tahtasına asılmak,

suretiyle yapılır.

Duyurunun kapsamı

49.

Duyurularda, tebliğin ilgili bulunduğu vergiler gösterilerek, kendilerine tebliğ yapılacak kişilerin adları (tüzel kişilerde ünvanları yazılır) ve bu kişiler, aşağıdaki hususlarda uyarılır:

(1)

Duyuru tarihinden başlayarak bir ay içinde duyuruyu yapan makama doğrudan doğruya veya vekil aracılığıyla başvurmaları ve; yahut taahhütlü mektup veya telgrafla açık adreslerini bildirmeleri

(2)

Kendilerine süre ile kayıtlı resmî tebliğ yapılacağı.

Duyurunun sonuçları

50.

(1)

Duyuru üzerine, doğrudan doğruya veya vekil aracılığıyla başvuranlara yerinde adres bildirenlere ise posta ile tebliğ yapılır.

(2)

Posta ile yapılan bu tebliğ hakkında 44. madde kuralları uygulanır.

(3)

Duyuru tarihinden başlayarak bir ay içinde, Vergi Dairesine başvurmamış veya adresini bildirmemiş olanlara, bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Tebliğlere İlişkin Çeşitli Kurallar

Memur vasıtalarıyla tebliğ

51.

Posta ile tebliğ yapılması güç veya yararsız görülen hal ve yerlerde veyahut özel veya ivedi hallerde, Vergi Dairesi, tebliğleri posta yerine memur vasıtasıyla yaptırmaya yetkilidir.

Bu maddenin uygulanmasında da bu Kısımdaki tebliğ esaslarına uyulur.

Elektronik Ortamda Tebliğ

24/2015

51 A.

(1)

Bu Yasanın hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, bu Yasanın 40’ıncı maddesinde sayılan usullere bağlı kalınmaksızın, yükümlünün bildireceği tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir.

(2)

Elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurma veya kurulmuş olanları kullanma, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirme ve elektronik ortamda tebliğ yapılacaklar ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esaslar Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlayacağı bir tüzükle belirlenir.

Hatalı tebliğler

52.

Tebliğ olunan belgeler, esasa etkin olmayan şekil hatalarından ötürü hukukî değerlerini kaybetmezler, yalnız vergi ihbarına ilişkin belgelerde, yükümlünün adının, verginin türü veya miktarının, itiraz veya temyiz sürelerinin hiç yazılmamış olması veyahut bu belgelerin görevli bir makam tarafından düzenlenmemiş olması belgeleri geçersiz kılar.

Tebliğ yerine geçen işlemler

53.

Verginin tarh ve tahakkukunda tebliğ yerine geçen işlemler hakkındaki kurallar saklıdır.

BEŞİNCİ KISIM

VERGİ ALACAĞININ KALKMASI VE HATALARIN DÜZELTİLMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Ödeme

Verginin Ödeneceği Makam

54.

Vergi borcu, Vergi Dairesi veya şubelerine ödenir.

Ödeme zamanı

(1)

Vergi, Vergi Yasası'nda gösterilen süreler içinde ödenir. Ödeme süresinin son günü verginin vadesi tarihidir.

24/2015

(2)

Bu Yasanın 16’ncı, 17’nci ve 241’inci maddelerinin uygulanması dolayısıyla sürenin uzaması halinde vade, uzayan sürenin sona erdiği gündür.”

Özel Ödeme Zamanları

24/2015

55 A.

(1)

İkmalen, re’sen veya idarece tarh olunan vergiler taksit zamanlarından önce tahakkuk etmişse taksit süreleri içinde, taksit süreleri kısmen veya tamamen geçtikten sonra tahakkuk etmişse, geçmiş taksitler, tahakkuk tarihinden başlayarak 1 (bir) ay içinde ödenir.

(2)

Ülkeyi terk veya ölüm gibi yükümlülüğün kalkmasını gerektiren haller dolayısıyla;

(a) Beyan üzerine tarh olunan vergiler, beyanname verme süreleri içinde;

(b) Ödeme tarihleri beyanname verme süresinden sonra gelen vergiler beyanname verme süreleri içinde;

ödenir.

(3)

İkmalen, re’sen veya idarece yapılan tarhiyatlarda;

(a) İtiraz yapılmaksızın kesinleşen vergilere, tarhiyatın ilgili bulunduğu vergilendirme dönemine ilişkin kendi vergi yasalarında belirtilen verginin vadesinden (ödeme süresinin son gününden) yapılan tarhiyatla ilgili düzenlenen ihbarnamede belirtilen ödeme tarihine kadar;

Ancak verginin ihbarnamede belirtilen ödeme tarihinden önce ödenmesi halinde verginin ödendiği tarihe kadar;

(b) Uzlaşılan vergilerde, uzlaşılan vergi miktarına yukarıdaki (a) bendinde belirtilen verginin vadesinden uzlaşma sonucu düzenlenen ihbarnamede belirtilen ödeme tarihine kadar;

Ancak verginin ihbarnamede belirtilen ödeme tarihinden önce ödenmesi halinde verginin ödendiği tarihe kadar;

48/1977

28/1985

31/1988

31/1991

23/1997

54/1999

35/2005

59/2010

(c) Bu Yasanın 284’üncü maddesi gereği Vergi Dairesi Müdürünün vereceği karar sonucu düzenlenen ihbarnamede belirtilen ödeme tarihine kadar;

Ancak verginin ihbarnamede belirtilen ödeme tarihinden önce ödenmesi halinde verginin ödendiği tarihe kadar;

geçen süreler için Kamu Alacakları Tahsili Usulü Hakkında Yasa kurallarına göre uygulanan gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır. Gecikme faizinin hesaplanmasında ay kesirleri dikkate alınmaz. Vergi, kendi vergi yasası gereği taksitle ödenen bir vergi ise gecikme faizinin hesaplanacağı sürenin hesabında taksit dönemleri de dikkate alınacaktır.

(4)

Yükümlünün Üst İtiraz Komisyonuna başvurması halinde, Üst İtiraz Komisyonunun, ödenecek vergi tutarı ile ilgili kararı Vergi Dairesi Müdürünün kararından farklı ise gecikme faizi, Üst İtiraz Komisyonu veya Yüksek İdare Mahkemesinin ödenmesine karar verdiği vergi tutarı üzerinden hesaplanacaktır.

(5)

Gecikme faizi, 1 Ocak 2015 tarihinde, kendi vergi yasalarında beyanname verme süresi geçmiş vergilendirme dönemleri için yapılacak re’sen, ikmalen ve idarece vergi tarhiyatlarına uygulanmaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Zamanaşımı ve Silme

Zamanaşımının niteliği

56.

(1)

Zamanaşımı, sürenin geçmesiyle vergi alacağının kalkmasıdır.

(2)

Zamanaşımı, yükümlünün bu hususta bir başvurusu olup olmadığına bakılmaksızın hüküm ifade eder.

Zamanaşımı Süreleri

24/2015

57.

(1) Taşınmaz mal üzerinden alınan vergiler hariç, vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak 7 (yedi) yıl içinde tarh ve yükümlüye tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.

Ancak Pul Yasası uyarınca Pul Vergisine tabi bir enstrümanın yürürlükte olduğu ve/veya sözü edilen enstrümandan yararlanıldığı sürece herhangi bir zaman aşımı söz konusu değildir.

(2) Yukarıdaki (1)'inci fıkrada öngörülen süre içinde vergi ihbarnamesi tebliğ edilmekle zaman aşımı durur.

Vergi ve Cezaların Tahsilinden Vazgeçme

24/2015

58.

Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle belirlenecek usul, esas ve kıstaslar dahilinde, bu Yasa kapsamındaki vergi, ceza ve gecikme zammının toplam miktarı yükümlü bazında 50 TL. (Elli Türk Lirası)’nı aşmaması ve tahsilatı için yapılacak giderlerin bu miktardan fazla olacağının tespiti halinde bu vergilerin tahsilinden vazgeçilebilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Vergi Hatalarını Düzeltme

Vergi hatası

59.

Vergi hatası, vergiye ilişkin hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden, haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınmasıdır.

Hesap hataları

60.

Hesap hataları şunlardır:

(1)

Matrah hataları :Vergilendirmeye ilişkin beyanname, tahakkuk fişi, ihbarname, toplu vergi cetveli ve kararlarda, matraha ilişkin rakamların veya indirimlerin eksik veya fazla gösterilmiş veya hesaplanmış olmasıdır.

(2)

Vergi miktarında hatalar : Vergi oran ve tarifelerinin yanlış uygulanması, mahsupların yapılmamış veya yanlış yapılmış olması, (1). fıkrada belirtilen belgelerde, verginin eksik veya fazla hesaplanmış veya gösterilmiş olmasıdır.

(3)

Verginin tekrarlanmış olması : Aynı vergi yasasının uygulanmasında, belli bir vergilendirme dönemi için, aynı matrah üzerinden bir defadan fazla vergi istenmesi veya alınmasıdır.

Vergilendirme hataları

61.

Vergilendirme hataları şunlardır :

(1)

Yükümlünün şahsında hata : Bir verginin asıl borçlusu yerine başka bir kişiden istenmesi veya alınmasıdır.

(2)

Yükümlülükte hata : Açık olarak vergiye tabi olmayan veya vergiden muaf tutulan kişilerden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

(3)

Konuda hata : Açıkça vergi konusuna girmeyen veya vergi dışında tutulan gelir, servet, madde, kıymet, belge ve işlemler üzerinden vergi istenmesi veya alınmasıdır.

(4)

Vergilendirme veya muafiyet döneminde hata : Aranan verginin ilişkin olduğu vergilendirme döneminin yanlış gösterilmiş veya süre açısından eksik veya fazla hesaplanmış olmasıdır.

Hataların ortaya çıkarılması

62.

Vergi hataları, aşağıda dökümü verilen yollarla ortaya çıkarılabilir :

(1)

İlgili memurun hatayı bulması veya görmesi ile;

(2)

Üst memurların yaptıkları incelemeler sonucunda hatanın görülmesi ile;

(3)

Hatanın teftiş sırasında ortaya çıkarılması ile;

(4)

Hatanın vergi incelenmesi sırasında ortaya çıkarılması ile;

(5)

Yükümlünün başvurusu ile.

Düzeltme yetkisi ve vergi iadesi

63.

(1)

Vergi hatalarının düzeltilmesine, Vergi Dairesi Müdürü karar verir.

(2)

Bu hatalar, düzeltme fişine dayanılarak düzeltilir. Hatanın yükümlü aleyhine yapılmış olması halinde, fazla vergi, aynı fişe dayanılarak silinebilir. Tahsil edilmiş ise yükümlüye geri verilir.

Re’sen düzeltme

64.

İdarece tereddüt edilmeyen açık ve mutlak vergi hataları re'sen düzeltilir. Kendi aleyhlerine düzeltme yapılan kişilerin düzeltmeye itiraz etme hakları saklıdır.

Düzeltme istemi

65.

(1)

Yükümlüler, vergi işlemlerindeki hataların düzeltilmesini yazı ile isteyebilirler.

(2)

Düzeltme istemleri, 278. maddede belirtilen itiraz dilekçeleri şeklinde düzenlenir ve Vergi Dairesine verilir.

(3)

Düzeltme istemleri, taahhütlü olarak posta ile gönderilebilir.

Düzeltme isteminin incelenmesi

66.

(1)

Vergi Dairesi, istemi yerinde gördüğü takdirde, düzeltmeyi yapar; yerinde görmediği takdirde, durumu, düzeltmeyi isteyene gerekçesi ile birlikte yazı ile tebliğ eder.

(2)

Düzeltme istemlerinin başvurudan başlayarak bir ay içinde incelenip karara bağlanması ve sonucun istemde bulunana bu süre içinde tebliğ edilmesi gerekir.

(3)

İtiraz süresi içinde düzeltme isteminde bulunanların bu istemleri reddedildiği takdirde, düzeltme istemi itiraz dilekçesi yerine geçer. Bu takdirde itiraz kuralları uygulanır.

Düzeltmede zaman aşımı

67.

(1)

57. maddede öngörülen zamanaşımı süresi dolduktan sonra ortaya çıkan vergi hataları düzeltilemez.

(2)

Ancak, düzeltme zamanaşımı süresi :

(a)

Zamanaşımı süresinin san yılı içinde tarh ve tebliğ edilen vergilerde hatanın yapıldığı;

(b)

Duyuru yoluyla tebliğ edilip itirazsız tahakkuk eden vergilerde, yükümlüye ödeme emrinin tebliğ edildiği tarihten başlayarak bir yıldan aşağı alamaz.

ALTINCI KISIM

YOKLAMA VE İNCELEME

BIRINCİ BÖLÜM

Yoklama

Yoklamanın Amacı

24/2015

68.

(1) Yoklamadan amaç, yükümlüleri ve yükümlülere ilişkin maddi olay, kayıt ve konuları araştırmak ve saptamaktır. Yoklamaya yetkili memurlar, ayrıca Vergi Yasalarının uygulanması ile ilgili olarak;

(a) Vergi Dairesi Müdürlüğünce belirlenmiş usuller dahilinde özel yetki verilmiş olmak kaydıyla günlük hasılatı tespit etmek;

(b) Ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde olanların bu mecburiyete uyup uymadıklarını, bu cihazları belirlenmiş esaslara göre kullanıp kullanmadıklarını ve günlük hasılatı tespit etmek;

(c) Günü gününe kayıt yapılması zorunlu defterlerin iş yerlerinde bulundurulup bulundurulmadığını, usulüne göre kayıt yapılıp yapılmadığını, vergi yasaları uyarınca düzenlenmesi gereken belgelerin usulüne göre düzenlenip düzenlenmediği ile kullanılıp kullanılmadığını, faturasız mal bulunup bulunmadığını, levha asma veya kullanma mecburiyetine uyulup uyulmadığını tespit etmek, yasal defter ve belgeler dışında kalan ve vergi kaybının bulunduğuna emare teşkil eden defter, belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunları almak;

(ç) Taşıma araçlarını, Polis Genel Müdürlüğünün görevlendireceği personel ile birlikte durdurmak ve taşıtta bulundurulması gereken motorlu araçlar ruhsatı, yolcu listesi, fatura veya sevk irsaliyesi, yolcu bileti ile taşıma irsaliyelerinin içeriği ile taşınan yolcu ve malların miktar ve niteliklerini ölçmek, tartmak, saymak suretiyle tespit etmek,

yetkisine sahiptirler.

(2) Yukarıda sayılan yetkilerin hangilerinin ne şekilde ve hangi hallerde kullanılacağını belirlemeye, yoklamaya yetkili olanların bu husustaki görev ve yetkilerini sınırlamaya, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık yetkilidir.

(3) Yoklama ve denetimde görevli memurların görevlerini yerine getirmeleri sırasında, gerek görülmesi halinde güvenliklerinin sağlanmasına ilişkin Polis Genel Müdürlüğünden personel talep edilir.

Yoklamaya yetkiler

69.

Yoklama :

(1)

Vergi Dairesi Müdürü;

(2)

Vergi Dairesi Memurları;

(3)

Yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler ve

(4)

Vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılır.

Kimlik gösterme zorunluluğu

70.

(1)

Yoklama yapanların elinde yoklama yetkilerini gösteren resmi bir belge bulunur.

(2)

Yoklama yapanlar, bu belgeyi, kendilerinden sorulmasa bile, önünde yoklama yapılan kimseye gösterirler.

Yoklama zamanı

71.

(1)

Yoklama her zaman yapılabilir.

(2)

Yoklamanın ne zaman yapılacağı ilgiliye bildirilmez.

Yoklama fişi

72.

(1)

Yoklama sonuçlan, tutanak niteliğinde olan "Yoklama fişine" geçirilir.

(2)

Bu fişler, yoklama yerinde iki nüsha düzenlenerek tarihlenir, bulunursa önünde yoklama yapılana veya yetkili temsilcisine imzalatılır; bunlar bulunmaz veya imzadan kaçınırlarsa durum fişe yazılır.

yoklama sonuçlarının bildirilmesi

73.

(1)

Yoklama fişlerinin birinci nüshası, yoklaması yapılan kişi veya yetkili temsilcisine bırakılır. Bunlar bulunmazsa, bilinen adresine on beş gün içinde posta ile gönderilir.

(2)

Yoklama fişlerinin ikinci nüshaları, Vergi Dairesine verilir.

Toplu yoklama

74.

(1)

Vergi uygulamalarının gerektirdiği hallerde, ayrı fiş yerine, yoklama cetvelleri kullanılabilir ve sonuçlar, toplu olarak bu cetvellerde gösterilebilir.

(2)

Yoklama cetvellerinin hangi hallerde kullanılacağı, Vergi Dairesince belirlenir.

(3)

Yoklama cetveli kullanılan hallerde, uyuşmazlık konusu olaylar, yoklama fişi niteliğinde ayrı bir tutanakla saptanır.

İKİNCİ BÖLÜM

Vergi İncelemeleri

Amaç

75.

(1)

Vergi incelemesinden amaç; defter, hesap ve kayıtlara dayanılarak ödenmesi gereken vergilerin doğruluğuna araştırmak, saptamak ve sağlamaktır.

(2)

İncelemeye yetkili alanlarca gerekli görüldüğü takdirde, işletmeye dahil ekonomik kıymetlerin fiili envanterinin yapılması ile beyannamelerde gösterilmesi gereken öğelerin araştırılması da inceleme kapsamına alınabilir.

ON ÜÇÜNCÜ KISIM

VERGI SUÇ VE CEZALARI

BİRİNİ BÖLÜM

Genel Esaslar

İncelemeye yetkiler

76.

(1)

Vergi incelemesi, Vergi Dairesi Müdürü ve memurları tarafından yapılır.

24/2015

(2)

Maliye Müfettişleri ve Maliye Müfettiş Yardımcıları, her halükârda vergi inceleme yetkisine sahiptirler.

Kimlik gösterilmesi

77.

Vergi incelemesi yapanlar, yanlarında, memurluk niteliklerî ile inceleme yetkilerini gösteren resmî bir belge bulundururlar ve gittikleri yerde işe başlamadan önce bu belgeyi ilgililere gösterirler.

İncelemeye tabii olanlar

78.

Bu Yasaya veya diğer yasalara göre defter ve hesap tutmak, evrak ve belgeleri korumak ve ibraz etmek zorunda olan gerçek ve tüzel kişiler vergi incelemelerine tabidirler.

İnceleme zamanı

79.

(1)

Vergi incelemesinin ne zaman yapılacağının önceden bildirilmesi zorunlu değildir.

(2)

İnceleme sonucu alınmamış hesap dönemi de dahil olmak üzere, tarh zamanaşımı süresi sonuna kadar her zaman yapılabilir.

(3)

Daha önce inceleme yapılmış veya matrahın re'sen takdir edilmiş olması, yeniden inceleme yapılmasına ve gerekirse tarhiyatın tamamlanmasına engel değildir.

İncelemenin yapılacağı yer

80.

(1)

Vergi incelemeleri esas itibarıyla incelemeye tabi olanın işyerinde yapılır.

(2)

İşyerinin uygun olmaması, ölüm, işin bırakılması gibi zorunlu nedenlerle, incelemenin yerinde yapılması olanaksızsa veya yükümlü ve vergi sorumluları isterlerse, inceleme Dairede yapılabilir.

Bu takdirde, incelemeye tabi olanın, gerekli defter ve belgelerini Daireye getirmesi kendisinden yazılı olarak istenir.

(3)

İncelemenin Dairede yapılması halinde, istenilen defter veya belgeleri, belirlenen zamanda özürsüz olarak getirmeyenler, bunları ibraz etmemiş sayılırlar. Haklı özür gösterenlere, defter ve belgelerini Daireye getirmeleri için uygun bir süre verilir.

İncelemede uyulacak esaslar

81.

Vergi incelemesi yapanlar, yaptıkları inceleme sırasında aşağıdaki esaslara uymaya zorunludurlar:

(1)

İncelemeye tabi olana, işe başlamadan önce, inceleme konusuna ilişkin açıklayıcı bilgi verirler;

(2)

Önünde inceleme yapılan uygun görmedikçe, resmi çalışma saatları dışında inceleme yapamazlar veya buna devam edemezler. Ancak tutana,k düzenlenmesi ve inceleme ile ilgili güvenlik önlemlerinin alınması bu kuralın dışındadır.

(3)

İnceleme sona erince, bunun yapıldığını gösteren bir belge, önünde inceleme yapılana verilir.

24/2015

(4)

Vergi Yasalarıyla ilgili Bakanlar Kurulu Kararı, tüzük, yönetmelik, tebliğ ve genelge ve özelgelere aykırı vergi inceleme raporu düzenleyemezler.

24/2015

(5)

İncelemeye başlanıldığı tarihten itibaren, tam inceleme yapılması halinde en fazla 6 (altı) ay, sınırlı inceleme yapılması halinde ise en fazla 3 (üç) ay içinde incelemeleri bitirmeleri esastır. Bu süreler içinde incelemenin bitirilememesi halinde ek süre talep edilebilir. Bu talep, vergi incelemesine yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından değerlendirilir ve 6 (altı) ayı geçmemek üzere ek süre verilebilir. Bu durumda, vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birim tarafından incelemenin bitirilememe nedenleri yazılı olarak nezdinde inceleme yapılana bildirilir. Vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların bağlı olduğu birimler vergi incelemesinin öngörülen süreler içinde bitirilmesi için gerekli tedbirleri alırlar.

24/2015

(6)

Vergi incelemesi yapmaya yetkilendirilenler tarafından düzenlenen vergi inceleme raporları, işleme konulmak üzere Vergi Dairesi Müdürlüğüne sunulur.

İncelemenin tutanakları

82.

(1)

İnceleme sırasında gerekli görülen hallerde, vergilendirmeye ilişkin olaylar ve hesap durumları ayrıca tutanaklarla saptanıp belgelenebilir. ilgililerin itiraz ve görüşleri varsa, bunlar da tutanağa geçirilir. Bu şekilde düzenlenen tutanakların birer nüshasının yükümlüye veya önünde inceleme yapılan kimseye bırakılması zorunludur.

(2)

İlgililer tutanakları imzalamaktan kaçındıkları takdirde, tutanakta belirtilen olaylar ve hesap durumlarını içeren defter veya belgeler, önünde inceleme yapılandan, onamasına bakılmaksızın alınır ve inceleme sonucunda tarh edilen vergiler ve kesilen cezalar kesinleşinceye kadar geri verilmez. İlgililer her zaman bu tutanakları imzalayarak defter ve belgeleri geri alabilirler. Ancak, bu defterlerin suç delili olmaması koşuldur.

(3)

84. madde kuralları, bu maddenin (2). fıkrası uyarınca alınan defter ve belgeler hakkında da uygulanır.

(4)

85. maddenin (4) ve (5). fıkralarındaki kurallar, bu maddenin (2). fıkrası uyarınca defter ve belgeleri alınan yükümlüler hakkında da geçerlidir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Arama

Arama yapılabile-cek haller

24/2015

83.

(1)

İhbar veya yapılan incelemeler dolayısıyla, bir yükümlünün vergi kaybına sebep olduğunu gösteren belirtiler bulunursa, bu yükümlü veya vergi kaybı ile ilgili görülen diğer kişilerin önünde ve bunların üzerinde arama yapılabilir.

(2)

Aramanın yapılabilmesi için :

(a)

Vergi incelemesi yapmağa yetkili olanların arama yapılmasını gerekli görmesi ve arama kararı vermeye yetkili mahkemeden, gerekçeli bir yazı ile arama isteminde bulunması ve

(b)

Mahkemenin, istenilen yerlerde arama yapılmasına karar vermesi gerekir.

(3)

Bağlantılarından ötürü muhtelif kişiler önünde ve muhtelif yerlerde yapılmasına gerek görülen aramalardan birine karar vermeye yetkili olan mahkeme, diğer mahkemelerin yetki alanına giren aramalar hakkında da karar vermeye yetkilidir.

Aramada bulunan defter ve belgeler

84.

(1)

Aramada bulunan ve incelenmesine gerek görülen defter ve belgeler, ayrıntılı olarak bir tutanakla saptanır. Belgelerin dosyalanması ve dosyaların içinde sayılandırılarak saptanması, ayrıntılı saptama anlamına gelir.

(2)

Arama yapıldığı sırada, zaman yetersizliği ve başka nedenlerle, bu tutanağın düzenlenmesine olanak yoksa, bulunan ve incelenmesine gerek görülen defter ve belgeler, yükümlü önünde güvenli bir yere konur veya koruyucular içinde Daireye götürülür. Bu defter ve belgelerin konulduğu yerlerin veya koruyucuların, aramayı yapan tarafından mühürlenmesi ve olanak varsa yükümlünün mühürünün de konması koşuldur. Daha sonra, yükümlünün önünde bu koruyucular ve güvenli yerler açılarak ayrıntılı tutanaklar düzenlenir. Mühürleme ve mühürün bozulması halleri de birer tutanakla saptanır ve ayrıntılı tutanağın bir nüshası da, defter ve belgelerin sahibine veya yetkili temsilcisine verilir.

(3)

Bu işler :

(a)

Yükümlünün aramada hazır bulunmaktan veya mühür konmasından kaçınması hallerinde, aramada hazır bulunanlar aracılığıyla;

(b)

Yükümlünün, mühürün bozulması veya tutanağın düzenlenmesi sırasında hazır bulunmaktan kaçınması hallerinde de, aramayı yapan tarafından iki memurla birlikte tamamlanır.

(4)

Aramada bulunup, yükümlünün önünde güvenli bir yere konulmuş veya koruyucular içinde Daireye götürülmüş olan ve incelenmesine gerek görülen defter ve belgeler, arama kararında açıkça yazılmamış olsa bile, inceleme yapanın çalıştığı yere götürülebilir veya getirtilebilir.

(5)

Arama sonucu alınan bu defter ve belgelerin iyi saklanması gerekir. Bunların iyi saklanmamasından doğacak zararların, idarece, tazmin edilmesi zorunludur.

Aramada Usul

24/2015

85.

(1)

Arama yapılan hallerde inceleme ivedi olarak ve her işten önce yapılır.

(2)

İnceleme sırasında, vergi ile ilgili olmayan kişisel ve öze1 mektuplar ve diğer evrak, makbuz karşılığında sahiplerine geri verilir.

(3)

Yükümlü ilgili memurun önünde, bu defter ve belgeler üzerinde incelemeler yapmaya ve bunlardan suret ve kayıtlar çıkarmaya yetkilidir.

(4)

Defter ve belgelerin muhafaza altına alınmış olması, süresi gelen vergi beyannamelerinin verilmesi ödevini kaldırmaz. Yükümlü, beyannamesini düzenlemek için gerekli bilgileri defter ve belgelerden (3). fıkra uyarınca çıkarabilir. Yükümlünün bu husustaki yazılı istemi yetkililerce derhal yerine getirilir.

(5)

Ancak, defter ve belgelerin muhafaza altına alındığı tarihten, vergi beyannamesinin verileceği tarihe kadar olan süre, bir aydan az ise, beyanname verme süresi kendiliğinden bir ay uzar ve ek süre bu müddetin sonunda başlar.

14. maddenin (1), (2) ve (3). fıkralarıyla 18. madde kuralları saklıdır.

Aramanın Sona Ermesi

24/2015

86.

(1)

Arama sonunda, alınan defter ve belgeler, üzerindeki incelemeler en geç üç ay içinde sona erdirilerek sahibine bir tutanakla geri verilir.

(2)

İncelemelerin haklı nedenlere dayanılarak üç ay içinde sona erdirilmesine olanak bulunmayan hallerde, mahkemenin vereceği karar üzerine bu süre uzatılabilir.

(3)

Defter ve belgelerin incelenmesi sırasında, bu Yasaya aykırı görülen olaylar ve hesap durumları tutanakla saptanır. Yükümlü bu tutanakları imzalamaktan kaçındığı takdirde, sözkonusu olayları ve hesap durumlarını içeren defter veya belgeler,aramanın konusu ile ilgili vergi ve cezalar kesinleşinceye kadar kendisine geri verilmez.

(4)

İlgililer tutanaklara diledikleri itiraz ve görüşleri kaydedebilirler ve tutanakları her zaman imzalayarak defter ve belgelerini geri alabilirler. Ancak, bu defter ve belgelerin suç delili oluşturmaması gerekir.

Kayıtların yeniden işlenmesi

87.

(1)

Arama sonucunda bulunan defter ve belgelerin muhahafaza altına alınması nedeniyle, 148. madde gereğince yapılamayan kayıtlar, defterlerin geri verilmesinden sonra, idare ile yükümlü arasında kararlaştırılan uygun bir süre içinde tamamlanır. Bu süre bir aydan az olamaz.

24/2015

(2)

Defterleri muhafaza altına alınan yükümlüler isterlerse, işlemlerini yeni defterlere kaydettirebilir ve bu işlemleri söz konusu defterlerin geri verilmesi halinde, geri verilen bu defterlere aktarabilirler.

Genel Kuralların uygulanması

Bölüm 155

88.

Bu Bölümde açıkça yazılı almayan hallerde, Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası'nın aramaya ilişkin kuralları uygulanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Bilgi Toplama

Bilgi verme

24/2015

89.

(1)

Kamu kurum ve kuruluşları, yükümlüler veya yükümlülerle işlemde bulunan diğer gerçek ve tüzel kişiler, yasa ile kurulmuş meslek kuruluşları, hayır kurumları ve diğer sosyal, kültürel ve sportif kuruluşlar, Vergi Dairesinin veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanların isteyecekleri bilgileri vermek zorundadırlar.

(2)

Bilgiler yazı veya sözle istenilir. Sözle istenen bilgileri vermeyenlere, durum yazı ile tekrarlanır ve cevap vermeleri için kendilerine uygun bir süre tanınır. Bilgi istenmek üzere ilgililer Vergi Dairesine zarla getirilemez.

(3)

Memleket dışı ayrıcalıklardan yararlanan yabancı Devlet memurları bilgi verme zorunluğuna tabi tutulamazlar.

Sürekli bilgi verme

90.

Kamu Yönetim ve Kuruluşları, Vergi Dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri, belli aralıklarla ve sürekli olarak yazı ile vermek zorundadırlar.

Ölüm Olaylarını ve İntikalleri Bildirme

24/2015

91.

Aşağıdaki resmi makamlar ile gerçek ve tüzel kişiler bilgi edindikleri ölüm olayları ile intikalleri, 1 (bir) ay içinde Vergi Dairesine yazı ile bildirmek zorundadırlar:

(1)

Kaymakamlıklar, Tapu ve Kadastro Dairesi, Nüfus Kayıt Dairesi.

(2)

Yabancı ülkelerdeki Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinin Diplomatik Temsilcilikleri. (Görevli oldukları ülkede vefat eden Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşlarının adı, soyadı ve nitelikleri ile ikametgâhlarını Vergi Dairesine bildirirler.)

(3)

Mahalle ve Köy Muhtarları. (Kendi mahalle veya köylerinde vefat edenleri bildirirler.)

(4)

Bankalar, sigorta şirketleri, (kooperatif kredi şirketleri dahil), emanet kabul eden gerçek ve tüzel kişiler. (mevduat, şirket hissesi, emanet para ve eşya veya başka şekilde alacak sahiplerinden birinin ölümü halinde, ölenin adını, soyadını, alacağının türünü ve miktarını bildirirler.)

Bilgi vermekten kaçınmamak

92.

(1)

Kendilerinden bilgi istenilen gerçek ve tüzel kişiler, özel yasalarda yazılı gizlilik kurallarını ileri sürerek, bilgi vermekten kaçınamazlar.

Ancak :

(a)

Posta ve Telefon Dairelerinin haberleşmeler hakkında tutmaya zorunlu olduğu gizlilik saklıdır.

(b)

Doktorlardan, diş doktorlarından, dişçilerden, ebelerden ve sağlık memurlarından, hastaların hastalıkların tümüne ilişkin bilgiler istenemez.

(c)

Avukatlardan, kendilerine verilen işler veya görevleri dolayısıyle bilgi edindikleri hususların bildirilmesi istenemez. Ancak, bu yasak müvekkil adlarıyle, vekillik ücretlerini ve giderlerini kapsamaz.

Bölüm 155

(2)

Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası gereğince gösterilmesi veya teslimi gerekmeyen evrakın niteliği hakkında bilgi istenemez. Ancak, doğrudan doğruya vergi ile ilgili olmak koşuluyla, bu gibi evraktan doğan borçların miktarlarına ve alacaklıların adlarına ait bilgiler istenebilir.

Bilgi toplama arşivi

93.

(1)

91. maddede öngörülenler dışında, bu Bölümde yazılı diğer kaynaklardan toplanacak bilgiler, bilgi toplama arşivlerinde gizli olarak saklanır.

(2)

Bu arşivlerden kimlerin, ne şekilde yararlanacağı Maliye Bakanlığınca saptanır.

YEDİNCİ KISIM

YÜKÜMLÜNÜN BİLDİRİM ÖDEVİ

BİRİNCİ BÖLÜM,

İse Başlama Bildirimleri

İşe Başlamayı Bildirme

24/2015

94.

Aşağıdaki yükümlüler, işe başladıklarını Vergi Dairesine bildirmek zorunluluğundadırlar :

(1)

Ticari, sınai ve zirai işletme sahipleri.

(2)

Serbest meslek sahipleri.

(3)

Kurumlar Vergisi yükümlüleri.

(4)

Limited şirket direktörleri ile ortaklıklara ortak olanlar.

(5)

Taşınmaz mal sermaye iradı elde edenler.

İşe başla-manın belirtileri

24/2015

95.

(1)

Ticari, sınai ve zirai işletme sahiplerinin;

(a) Bir işyeri açmaları, veya

(b) İşyeri açmamış olsalar bile, ticaret siciline veya mesleki bir kuruluşa kaydolmaları,

işe başladıklarını gösterir.

(2)

Bu madde açısından, “işyeri açmak”, belli bir yerde fiili olarak ticarî veya sınaî faaliyete geçmeyi anlatır. Bir yerin hangi amaçla olursa olsun, yalnızca tutulmuş olması veya içinde tertibat ve tesisat yapılmakta olması işyerinin açıldığını göstermez.

Serbest meslek sahiplerinde işe başlamanın belirtileri

96.

(1)

Serbest meslek sahiplerinin :

(a)

Muayenehane, yazıhane, atelye gibi özel işyeri açmaları ;

(b)

Çalışılan yere tabelâ, levha gibi mesleki faaliyette bulunulduğunu gösteren belirtileri asmaları ;

(c)

Her ne şekilde olursa olsun sürekli olarak meslekî faaliyette bulunulduğunu gösteren duyurularda bulunmaları ;

(ç)

Serbest olarak meslekî faaliyette bulunmak üzere meslekî kuruluşlara kaydolunmalarını işe başladıklarını gösterir.

(2)

Meslekî kuruluşlara kaydolunan serbest meslek sahiplerinden, görevleri veya durumları gereği fiilî olarak meslekî faaliyette bulunmayacak olanlar, bildirimlerinde bu hususu da açıklarlar.

İşyerinin tanımı

24/2015

97.

Ticarî sınaî, tarımsal ve meslekî faaliyette işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalâthane, şûbe, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticarî, sınaî, tarımsal veya meslekî bir faaliyetin yürütülmesine ayrılan veya bu tür faaliyetlerde kullanılan yerdir.

İKİNCİ BÖLÜM

Değişikliklerin Bildirilmesi

Adres değişiklik-lerinin bildirilmesi

98.

45. maddede bilindiği belirtilen iş veya ikamet yeri· adreslerini değiştiren yükümlüler, yeni adreslerini Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

İş eğişiklik-lerinin bildirilmesi

99.

İşe başladıklarını bildiren yükümlülerden :

(1)

Yeni bir vergiye tabi olmayı

(2)

Yükümlülük şeklinde değişikliği ;

(3)

Yükümlülükten muaflığa geçmeyi

gerektirecek şekilde işlerinde değişiklik olanlar, bu değişiklikleri Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

İşletmelerde değişikliğin bildirilmesi

100.

Yükümlüler, aynı teşebbüs veya işletmeye dahil bulunan iş yerlerinin sayısında ortaya çıkan artış veya azalışları, Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İşi Bırakma Bildirimleri

İşi bırakmanın bildirilmesi

24/2015

101

(1)

Bu Yasanın 94’üncü maddesinde öngörülen yükümlülerden işi bırakanlar, bu durumu Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

Ancak;

(a)

İşi bırakma bildiriminde bulunmayan bir yükümlünün işi bıraktığının tespit edilmesi veya yapılan araştırma ve yoklamalar sonucunda bilinen adreslerinde bulunamaması ve başka bir adreste faaliyetine devam ettiğine dair bilgi edinilememesi veya başkaca bir ticarî, sınai, ziraî ve meslekî faaliyeti olmadığı halde münhasıran sahte belge düzenlemek amacıyla yükümlülük tesis ettirdiğinin vergi incelemesine yetkili olanlarca düzenlenen rapor ile tespit edilmesi ve yükümlülük kaydının devamına gerek görülmediğinin raporda belirtilmesi halinde, yükümlü (matrahlı veya matrahsız beyanname verenler dahil) işi bırakmış addolunur ve yükümlülük kaydı Vergi Dairesince terkin edilir. Bu durum, ilgili kamu kurum ve kuruluşu ile bağlı bulundukları mesleki kuruluşlara da bildirilir.

(b)

Yükümlülük kaydının terkin edilmesi, yükümlünün işi bırakmasından önceki döneme ilişkin yükümlülüklerini ortadan kaldırmayacağı gibi bu tarihten sonra faaliyette bulunduğunun tespiti halinde, bu dönemlere ilişkin vergilendirmeye ve sahte belge düzenleme fiilini işleyenler hakkında kovuşturma yapılmasına ve ceza uygulanmasına da engel teşkil etmez.

(2)

Bu madde kapsamında yükümlülük kayıtları terkin edilenlerin kimlik bilgileri ile bunların bastırmış oldukları belgeler ve kullanmış oldukları ödeme kaydedici cihazlara ilişkin bilgilerle ilgili işlemler, Vergi Dairesi Müdürlüğünce belirlenecek usul ve esaslara göre yapılır.

İşi bırakmanın tanımı

102

(1)

Vergiye tabi olmayı gerektiren işlemlerin tamamen durdurulması ve sona ermesi işi bırakmayı anlatır.

(2)

İşlerin herhangi bir nedenle geçici bir süre için durdurulması işi bırakma sayılmaz.

Tasfiye ve iflas

103

(1)

Tasfiye ve iflâs hallerinde, yükümlülük, vergiye ilişkin işlemlerin tamamen sona ermesine kadar devam eder.

(2)

Tasfiye ve iflâs hallerinde, tasfiye veya iflâs memurları :

(a)

Tasfiye veya iflâs kararlarını ;

(b)

Tasfiyenin veya iflâsın kapandığını

Vergi Dairesine ayrı ayrı bildirmek zorundadırlar.

Ölüm

104

Ölüm, işi bırakma yerine geçer ölüm, yükümlünün mirası reddetmemiş mirasçıları tarafından Vergi Dairesine bildirilir. Mirasçılardan herhangi birinin ölümü bildirmesi, diğer mirasçıları bu ödevden kurtarır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Taşınmazlara İlişkin Bildirimler

Taşınmaz Mal Vergisi Beyanların-da Unutulan Taşınmazların Bildirilmesi

24/2015

105.

Yükümlüler, taşınmaz mal beyanlarında unutularak yazılmamış olan taşınmazları, verginin alınmaya başlandığı malî yılın sonuna kadar, taşınmazın sınırları içinde bulunduğu Belediyeye veya Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

Yeni İnşaatın Bildirilmesi

24/2015

106

(1)

Yükümlüler, yeni inşa ettirdikleri binaları ve inşaat bitmeden kullanılmaya başlanan kısımlarını, sınırları içinde bulundukları Belediyeye veya Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

(2)

Mevcut binalara yapılan eklemeler ve konulan sabit üretim tesisleri yeni inşaat yerine geçer.

Taşınmaz-daki Deği-şikliklerin bildirilmesi

24/2015

107

Yükümlüler, taşınmazlarda ortaya çıkan değişiklikleri ve iratsız arsanın iratlı arsa veya iratlı arsanın iratsız arsa haline geldiğini sınırları içinde bulunduğu Belediyeye veya Vergi Dairesine bildirmek zorundadırlar.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Bildirimlerde Süre ve Şekil

Bildirim süreleri

108

(1)

İşe başlama, değişiklik ve işi bırakma bildirimleri, bildirilecek olayın ortaya çıktığı tarihten başlayarak bir ay içinde yapılır.

(2)

Bina ve arazi değişikliklerine ilişkin bildirimler ise, yeni inşaatta, inşaatın bittiği ve kısmen kullanılmaya başlanmışsa, her kısmın kullanılmaya başlandığı ve diğer değişikliklerde (Müstesnalığın sükutu dahil) değişikliği gerektiren durumun ortaya çıktığı tarihten başlayarak iki ay içinde yapılır.

Yazılı bildirim esası

109

Bildirimler yazılır olur.

Posta ile gönderme

110

(1)

Yazılı bildirimler, posta ile taahhütlü olarak gönderilebilir. Bu takdirde, bildirimin postaya verildiği tarih,Vergi Dairesine verilme tarihi yerine geçer.

(2)

(1). fıkra kuralları vergi beyannameleri hakkında da uygulanır.

SEKİZİNCİ KISIM

YÜKÜMLÜNÜN DEFTER TUTMA ÖDEVİ

BİRİNCİ BÖLÜM

Defter Tutmada Genel Esaslar

Defter tutmada amaç

111

Yükümlüler, bu Yasa uyarınca tutacakları defterleri, vergi uygulaması açısından, aşağıda belirtilen amaçları sağlayacak şekilde tutarlar :

(1)

Yükümlünün, vergiye ilişkin servet, sermaye ve hesap durumunu saptamak ;

(2)

Vergiye ilişkin faaliyet ve hesap sonuçlarını saptamak ;

(3)

Vergiye ilişkin işlemleri belirlemek ;

(4)

Yükümlünün vergi karşısındaki durumunu, hesap üzerinden denetlemek ve incelemek ;

(5)

Yükümlünün hesap ve kayıtlarının yardımıyla, üçüncü kişilerin vergi karşısındaki durumlarını denetlemek ve incelemek.

Defter Tutacaklar

24/2015

112

(1)

Aşağıdaki gerçek ve tüzel kişiler, bu Yasada öngörülen esaslar çerçevesinde defter tutmak zorundadırlar:

(a)

Ticari, sınai ve zirai işletme sahipleri.

(b)

Ticaret şirketleri.

(c)

İktisadi kamu kuruluşları.

(ç)

Dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ile yasa ile kurulmuş meslek kuruluşları, hayır kurumları ve diğer sosyal kültürel ve sportif kuruluşlara ait iktisadi işletmeler.

(d)

Serbest meslek sahipleri

(e)

Çiftçiler.

(f)

Siyasal Partiler.

(2)

İktisadî kamu kuruluşlarıyla, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ile yasa ile kurulmuş meslek kuruluşları, hayır kurumları ve diğer sosyal kültürel ve sportif kuruluşlara ait iktisadi işletmeler defter tutma bakımından ticari, sınai ve zirai işletme sahiplerinin tabi oldukları kurallara tabidirler.

(3)

Vergi Dairesi Müdürü, yasa ile kurulmuş meslek kuruluşları, hayır kurumları ve diğer sosyal kültürel ve sportif kuruluşları defter tutmaya zorunlu kılabilir.

Defter tutmaktan muaf tutulacaklar

113

(1)

Defter tutma zorunluluğu, aşağıda yazılı gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanmaz :

(a)

Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve çiftçiler ;

(b)

Vergi Yasa'sına göre vergileri götürü olarak saptananlarla Vergi Yasası'na uygun olarak Vergi Dairesi Müdürü tarafından defter tutmaktan muaf tutulanlar ;

(c)

Kurumlar Vergisinden muaf olan iktisadî kamu kuruluşları.

(2)

(1). fıkrada öngörülen istisna kuralları, gelir veya kurumlar vergisinden muaf olmakla beraber, diğer vergilerden birine tabi olan ve bu vergileri götürü usûlde saptanmayan yükümlülerin, muâf olmalıkları vergiler için tutacakları defterleri kapsamaz.

Hesap dönemi

114

(1)

Defterler, hesap dönemi itibariyle tutulur. Kayıtlar Hesap her hesap dönemi sonunda kapatılır ve ertesi dönem başında yeniden açılır. -

(2)

Hesap dönemi normal olarak takvim yılıdır.

Ancak, takvim yılı dönemi, faaliyet ve işlemlerin niteliğine uygun bulunmayanlar için, bunların başvurusu üzerine, Vergi Dairesi on ikişer aylık özel hesap dönemleri belirleyebilir.

(3)

Yeniden işe başlama veya işi bırakma hallerinde, hesap dönemi içinde bir yıldan eksik olan faaliyet süresi, hesap dönemi sayılır.

(4)

(2). fıkranın şart bendi uyarınca, özel hesap dönemi belirlenenlerin ticari ve tarımsal kazançları, hesap dönemlerinin kapandığı takvim yılının kazancı sayılır.

Muhasebe usulünü seçmekte serbestlik

24/2015

115

Yükümlüler, bu Kısımda belirtilen amaç ve esaslara uymak suretiyle, defterlerini ve muhasebelerini, işlerinin yapısına uygun olarak, diledikleri usul ve şekilde düzenlemekte serbesttirler.

Ancak, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle;

(1)

Muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esaslar; bunları yükümlü, şirket ve işletme türleri itibariyle uygulatma ve buna ilişkin diğer usul ve esaslar;

(2)

Muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen yükümlüler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgari hususlar ile standartlar ve uygulamaya ilişkin usul ve esaslar,

belirlenebilir.

Defter Tutma Bakımından Ticari, Sınai ve Zirai

116

(1)

Defter tutma bakımından ticari, sınai ve zirai işletme sahipleri;

İşletmeler

24/2015

(a)

Bilânço esasına göre defter tutacaklar ve

(b)

İşletme hesabı esasına göre defter tutacaklar,

(2)

Aşağıdakiler bilanço esasına göre defter tutarlar:

(a)

Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık satışlarının tutarı vergilendirme dönemi başında yürürlükte bulunan yıllık asgari ücret tutarının 30 (otuz) katını aşanlar.

(b)

Yukarıdaki (a) bendinde yazılı olanların dışında kalan işlerle uğraşıp da, 1 (bir) yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı, vergilendirme dönemi başında yürürlükte bulunan yıllık asgari ücretin 10 (on) katını aşanlar.

(c)

Her türlü ticaret şirketleri.

(ç)

Kurumlar vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler.

Ancak, bu alandan, işlerinin gereği bilânço esasına göre defter tutmalarına olanak veya gerek görülmeyenlerin, işletme hesabına göre defter tutmalarına Vergi Dairesi Müdürü izin verebilir.

(d)

Kendi istekleriyle bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.

(3)

Yukarıdaki (2)’nci fıkrada öngörülenlerin dışında kalanlar, işletme hesabı esasına göre defter tutarlar.

Elektronik Defter ve Kayıtlar

24/2015

116 A.

(1)

Elektronik defter, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Yasaya göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür.

(2)

Elektronik kayıt, elektronik ortamda tutulan ve elektronik defter ve belgeleri oluşturan, elektronik yöntemlerle erişimi ve işlenmesi mümkün olan en küçük bilgi öğesini ifade eder.

(3)

Bu Yasada ve diğer vergi yasalarında defter ve kayıtlara ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter ve kayıtlar için de geçerlidir. Elektronik defter ve kayıtlar için diğer defter ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar, ilgili vergilendirme dönemi başından itibaren uygulanmak üzere Maliye İşleriyle Görevli Bakanlığınca hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle belirlenebilir.

(4)

Bu Yasanın vergi gizliliğine ilişkin hükümleri saklı kalmak koşuluyla, elektronik defter ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defterlerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesi, elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesi, izin verilen defterlerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye İşleriyle Görevli Bakanlığa aktarma zorunluluğu getiririlmesi, bilgi aktarımında uyulacak şekil ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasların tespit edilmesi, bu Yasa kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esasların belirlenmesi Maliye İşleriyle Görevli Bakanlığınca hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle düzenlenir ve denetlenir.

İKİNCİ BÖLÜM

Bilânço Esasına Göre Defter Tutma

Bilanço esasında tutulacak defterler

117

Bilânço esasına göre defter tutma usulünde aşağıdaki defterlerin tutulması gerekir :

(1)

Yevmiye defteri ;

(2)

Defteri kebir ;

(3)

Envanter defteri (Mevcutlar ve muvazene defteri).

Yevmiye Defteri

118

(1)

Yevmiye defteri, kayda geçirilmesi gereken işlemlerin, tarih sırasıyla ve maddeler halinde düzenli bir şekilde yazıldığı defterdir. Yevmiye defteri, ciltli ve sayfaları zincirleme sıra numaralı olur.

(2)

İş kapsamları, ciltli yevmiye defteri tutulmasına olanak vermeyecek derecede geniş olan büyük malî, sınaî ve ticarî Kuruluşların, müteharrik yapraklı yevmiye defteri tutmalarına, Vergi Dairesince izin verilebilir. Bu kuruluşlara, istedikleri takdirde, tutulması zorunlu diğer defterler için de ayni izin verilebilir.

Defteri kebir

119

Defteri kebir, yevmiye defterlerine geçirilmiş olan işlemleri, buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve düzenli olarak bu hesaplarda toplayan defterdir.

Envanter defteri ve bilanço günü

120

Envanter defterine işe başlama tarihinde ve ondan sonraki her hesap dönemi sonunda çıkarılan envanterler ve bilânçolar kaydedilir ve bu tarihe "Bilânço günü" denir. Envanter defteri, ciltti ve sayfaları zincirleme sıra numaralı olur.

Envanter çıkartmak

121

(1)

Envanter çıkarmak, bilânço günündeki mevcutları, alacakları ve borçları, saymak, ölçmek, tartmak ve değerlendirmek suretiyle kesin bir şekilde ve ayrıntılı olarak saptamaktır.

Ancak, ticarî geleneğe göre tartılması, sayılması ve ölçülmesi usulden olmayan malların değerleri tahminî olarak saptanır.

(2)

Mevcutlar, alacaklar ve borçlar, isletmeye dahil ekonomik kıymetleri anlatır.

Bina ve arazinin envantere alınması

122

Bireysel girişimlerde, yükümlünün sahip olduğu bina ve arazi hakkında aşağıda yazılı esaslar uygulanır :

(1)

Fabrika, ambar, atelye, dükkân, mağaza ve araziler, işletmede ister kısmen, ister tamamen kullanılsınlar, değerlerinin tamamı üzerinden envantere alınırlar.

(2)

Ticaret hanları gibi ada oda veya kısım kısım kullanılabilen binalarla evlerin ve apartmanların yarısından fazlası, işletmede kullanıldığı takdirde, envantere dahil edilir.

(3)

Envantere alınan taşınmazların kullanış biçimlerinde sonradan ortaya çıkacak değişiklikler, hesap yılı içinde dikkate alınmaz.

Bilançonun düzenlen-mesinde envanter listeleri

123

(1)

Envanter, esas olarak, defter üzerine çıkarılır. Ancak, işlerinde geniş ölçüde ve çeşitli mal kullanan büyük kuruluşlar, envanterlerini listeler halinde düzenleyebilirler.

(2)

Bu takdirde envanter liselerinin :

(a)

Sayfa üzerinden numaralanarak sıralanması;

(b)

Envanterin düzenlenme tarihine göre tarihlenmesi;

(c)

Envanteri çıkaran memur ile teşebbüs sahibi veya vekili tarafından imzalanması;

(ç)

Envanter defteri gibi saklanması gerekir

(3)

(2). fıkradaki esaslara. göre, envanter listeleri düzenleyenler, bu listelerin içeriğini özet olarak envanter defterine kaydederler.

Enventer-lerde amortisman kayıtları

124

(1)

Üzerinden. amortisman yapılan kıymetler ve bunların amortismanları, aşağıda yazılı şekillerden herhangi biri ile gösterilir:

(a)

Envanter defterinin ayrı bir yerinde;

(b)

Özel bir amortisman defterinde;

(c)

Amortisman listelerinde.

(2)

Amortisman kayıtları, amortismana başlandığı tarihten başlayarak her yılın amortismanı ayrı ayrı gösterilmek koşuluyla birbirine bağlanır. İşletmeye yeniden giren ekonomik kıymetlerle bunların amortismanları,önceki yıllara ait kayıtlarda devam ettirilebilir.

(3)

Amortisman defteri veya listelerinin kayıtları, envanter kaydı yerine geçer.

(4)

Yukarıdaki fıkralarda öngörülen esaslara göre, kayıtlarda gösterilen ekonomik kıymetlere ait değerler, envanter defterine toplu olarak geçirilebilir.

Envantere alınan kıymetleri değerleme

125

Envantere alınan ekonomik kıymetler, bu Yasama "Değerleme"ye ilişkin Onbirinci Kısım'ında öngörülen esaslara göre değerlenir.

Bilanço

126

(1)

Bilânço, envanterde gösterilen kıymetlerin, tasnifli ve karşılıklı olarak değerleri itibariyle düzenlenmiş özetidir.

(2)

Bilânço, aktif ve pasif olmak üzere iki tabloya içerir Aktif tablosunda mevcutlar ile alacaklar ve varsa zarar; pasif tablosunda ise, borçlar gösterilir.

(3)

Aktif toplamı ile borçlar arasındaki fark, girişimcinin işletmeye konu varlığını (öz sermayeyi) oluşturur.

(4)

Öz sermaye pasif tablosuna kaydedilir ve bu suretle aktif ve pasif tablolarının toplamları denkleşir. İhtiyatlar ve kâr ayrı gösterilseler dahi, öz sermayenin parçaları sayılırlar.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutma

İşletme hesabı esasında tutulacak defter

127

İşletme hesabı esasında, işletme hesabını içeren ve "işletme defteri" adı verilen tek ve basit bir defter tutulur.

İşletme hesabı

128

(1)

İşletme hesabının sol tarafını gider, sağ tarafını hasılât kısmı oluşturur.

(a)

Gider kısmına: Satın alınan mallar veya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ve isletme ile ilgili tüm diğer giderler kaydedilir.

(b)

Hasılât kısmına ise; Satılan mal bedeli veya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla gerçekleşen alacaklar ve işletme faaliyetlerinden elde edilen tüm diğer hasılat kaydedilir.

(2)

Taşınmazlar ve tesisat gibi amortismana tabi olan kıymetler, işletme hesabına geçirilmez. Ancak,124.

maddeye göre amortisman kaydı tutulmak koşuluyla,bu kıymetler üzerinden her yıl ayrılan amortismanla gider kaydedilebilir.

(3)

Gider ve hasılat kayıtlarının , en az aşağıdaki bilgileri içermesi. gerekir;

(a)

Sıra numarası;

(b)

Kayıt tarihi

(c)

İşlemin türü;

(ç)

Para miktarı.

İşletme hesabı esasında envanter

129

(1)

İşletme. hesabı esasına göre defter tutanlardan, emtia üzerine iş, yapanlar, emtia envanteri çıkarmak zorundadırlar.

(2)

Emtiaya, satmak amacıyla alınan veya imal edilen mallarla iptidai ve hammaddeler ve yardımcı malzeme girer.

(3)

Emtia envanteri, işlemlere ait kayıtlarla karşılaştırmamak koşuluyla, yeniden işe başlama halinde, işletme defterinin baş tarafına, ondan sonra da her hesap dönemi kapandıktan sonra işlem kayıtlarını izleyen sayfalara yazılır.

(4)

İsteyenler ayrı bir envanter defteri tutarak, emtia envanterlerini bu deftere kaydedebilirler.

İşletme hesabı özeti

130

(1)

İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar, her hesap döneminin sonunda işletme hesabı özeti çıkarırlar.

(2)

İşletme hesabı özetine, aşağıdaki maddeler birer kalemde ayrı ayrı yazılır:

(a)

Gider Tablosuna:

(i)

Çıkarılan envantere göre hesap dönemi başındaki emtia varlığının değeri;

(ii)

Hesap dönemi içinde satın alınan emtianın değeri ile yapılan tüm ederler.

(b)

Hasılat Tablosuna:

(i)

Hesap dönemi içinde satılan emtianın değeri ile hizmet karşılığı ve başka şekillerde alınan paralar;

(ii)

Çıkarılan envantere göre hesap dönemi sonundaki emtia varlığının değeri.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sanayi Kuruluşlarının Tutacakları Özel Defterler

İmalat Defteri

24/2015

131

(1)

Ticari, sınai ve zirai işletme sahiplerinden, devamlı olarak imalât ile uğraşanlar, yukarıdaki maddelerde belirtilen defterlerden başka “İmalât Defteri” tutarlar.

(2)

İmalât defterine, aşağıda yazılı emtianın giriş ve çıkış hareketleri emtianın türü ve miktarı itibariyle ve tarih sırasıyla yazılır:

(a)

Satın alınan ve Müşteri tarafından imalât yapılmak üzere verilen her çeşit iptidai ve hammaddelerle doğrudan doğruya imâl işlerinde kullanılan yakıtlar gibi diğer yardımcı malzemeler;

(b)

(a) bendinde yazılı maddelerden imalâta harcanan veya olduğu gibi satılanlar;

(c)

İmal edilen mamul maddeler;

(ç)

Teslim edilen mamul maddeler.

Ancak, yan mamuller teslim edildiği takdirde, bunlar mamul yerine geçer.

(3)

İmalât artıkları ve yan ürünler de imalât defterine geçirilir. Ancak, bunlardan imal sırasında miktarlarının saptanmasına olanak ve gerek olmayanlar, yalnız teslim sırasında kayıtlarda gösterilir

Kombine imalat

132

(1)

Hammaddeden tam mamul meydana getirilinceye kadar geçen bağımsız imal evrelerinde, ayrı ayrı emtia niteliği gösteren, iplik-dokuma, yağ-sabun gibi maddeler elde edildiği ve bu imal işleri, birbirine bağlanarak, aynı teşebbüs çerçevesinde yapıldığı takdirde, kombine imâlât yapılmış olur.

(2)

Boyama, kasarlama, apre, cilâlama gibi bitim işleri kombine imalatı içermez.

Kombine imalatta imalat defteri

133

(1)

Kombine imalât yapanlar, her bağımsız imal işini, imalât defterinin ayrı ayrı kısımlarında gösterirler.

Bu takdirde, bir evrenin mamulü, ondan sonraki evreye teslim gösterilerek, bu evrenin başlangıç maddesini oluşturur.

(2)

Kombine imalâtta, istenildiği takdirde her bağımsız imal evresi için, ayrı bir imalât defteri kullanılabilir.

Bitim işleri defteri

24/2015

134

(1)

Ticari, sınai ve zirai işletme sahiplerinden boyama, basma, yazma, cilâlama gibi ücretle yapılan bitim işleriyle uğraşanlar, “İmalat Defteri” yerine “Bitim İşleri Defteri” tutarlar.

(2)

Bu deftere, müşterilerden alman ve işlendikten sonra geri verilen emtianın türü ve miktarı tarih sırası ile yazılır.

24/2015

135

24/2015 sayılı değişiklik yasasıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

24/2015

136

24/2015 sayılı değişiklik yasasıyla yürürlükten kaldırılmıştır.

Sanayi Kuruluşla-rında kayıt serbestliği

137

(1)

Sanayi Kuruluşları , bu Bölümde yazılı defterleri, işyerinin gereklerine ve özelliklerine göre, diledikleri şekilde tutabilirler; iptidai ve mamul maddeler için ayrı defter kullanabilirler; bunların tür ve miktarları itibarıyla ayrı sayfalarda gösterebilirler.

24/2015

(2)

Bitim işleri defteri tutmayarak, bu deftere yazılması gereken bilgileri, imalât defterine kaydedebilirler.

24/2015

(3)

24/2015 ile yürürlükten kaldırıldı.

(4)

İmalât defterine kaydedilen bilgileri içerecek şekilde sanayi muhasebesi tutanlar, Vergi Dairesinden izin almak koşuluyla, ayrıca imalât defteri. tutmazlar.

Damga Pulu Kayıtları

24/2015

138

Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle, yapılan faaliyet gereği Pul Yasası uyarınca yoğun olarak pul kullanmak zorunda olanlar Pul Vergisi Kayıt Defteri tutmaya zorunlu kılınabilir.

Taşınır ve taşınmaz sermaye iratlarına ait kayıtlar

139

Bu Yasaya göre defter tutmaya zorunlu olan gerçek kişiler, Gelir Vergisine tabi taşınır ve taşınmaz sermayelerle, bunlardan elde edilen iratları ve bunlara ilişkin giderleri, defter-i kebir veya işletme hesabının veya serbest meslek sahibi kazanç defterinin ayrı bir sayfasına veya ayrı bir deftere veyahut bir cetvele ayrı ayrı kaydetmek zorundadırlar.

Ancak; bu hesap, yükümlünün diğer kazançlarını saptamak için tuttuğu hesaplara karıştırılmaz ve onlar ile birleştirilmez.

ALTINCI BÖLÜM

Serbest Mesleklerde Defter Tutma

Serbest meslek kazanç defteri

140

(1)

Serbest meslek sahipleri, bir "kazanç defteri" tutarlar. Bu defterin bir tarafına giderler, diğer tarafına da hasılat kaydedilir. Defterlerin gider tarafına yapılan giderlerin tümü ile yapıldığı tarih; hasılat tarafına ise, ücretin alındığı tarih ve tutan ile kimden alındığı yazılır .

(2)

Doktorlar diledikleri takdirde, (1). fıkrada öngörülen bilgileri içerebilecek bir özel defter tutmak koşuluyla, ayrı kazanç defteri tutmayabilirler.

Amortisman kayıtları

141

Serbest meslek sahipleri, işlerinde bir yıldan fazla kullandıkları ve amortismana tabi tuttukları tesisat ve demirbaş, eşyanın kıymetleri ile amortismanlarını , 124. ve 125. maddelerde öngörüldüğü şekilde tutulan "Amortisman kayıtlarında" gösterirler.

YEDİNCİ BÖLÜM

Tarımsal Kazançlarda Defter Tutma

Çiftçi işletme defteri

142

(1)

Tarımsal işletme hesabını içeren "Çiftçi İşletme Defteri"nin sol, tarafına Vergi Yasada gösterilen giderler, sağ tarafına da aynı Yasada gösterilen hasılat kaydedilir.

(2)

Gider ve hasılat kayıtlarının en az aşağıdaki bilgileri içermesi gerekir

(a)

Sıra numarası;

(b)

Kayıt tarihi;

(c)

İşletmenin türü;

(d)

Para miktarı.

Amortis-manın kayıtları

143

Çiftçi İşletme Defteri tutanlar , amortismana tabi kıymetleri ve bunların amortismanlarını 124. ve 125. maddelerde öngörüldüğü şekilde tutulan "Amortisman kayıtları"nda gösterebilecekleri gibi; bu kayıtlarını , çiftçi işletme defterinin ayrı bir yerine de geçirebilirler.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

Defter Kayıtlarının İşlenmesinde Uyulacak Esaslar

Defteri Türkçe tutma ve Türk Parası Kullanma Zorunluluğu

24/2015

144

(1)

Bu Yasaya göre tutulacak defter ve kayıtlar, esas olarak Türkçe tutulur.

Ancak, , Vergi Dairesi Müdürü önceden izin almak koşuluyla başka bir dilde tutulan defterleri de kabul edebilir.

(2)

Kayıt ve belgelerde Türk para birimi kullanılır.

Ancak Vergi Dairesi Müdürü önceden izin almak koşuluyla, Türk para birimi dışında başka bir para birimi ile tutulan defterleri de kabul edebilir.

Defterin mürekkeple yazılacağı

145

Bu Yasaya göre tutulması zorunlu defterler, silinmez mürekkeple veya makine ile yazılır. Kopya kağıdı kullanılması ve ıstampa ve diğer damga aletleriyle kopya konulması caizdir. Bütün defterlerde; hesaplar kapatılıncaya kadar toplamlar, geçici olarak kurşun kalemle yapılabilir.

Ancak, hesaplar kapatıldığı zaman kurşun kalemle yapılmış olan toplamlar silinmez mürekkeple yazılması gerekir.

Yanlış kayıtların düzeltilmesi

146

(1)

Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar, ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir.

(2)

Diğer bütün defter ve kayıtlarda yapılan rakam ve kayıt yanlışlıkları, ancak, o yanlış rakam ve aydın okunacak şekilde dizilmesi, üst veya yan tarafına veyahut ilgili bulunduğu hesaba doğrusunun yazılması suretiyle düzeltilir.

(3)

Defterlere geçirilen bir kaydı kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirmek yasaktır.

Boş satır bırakılma-ması ve sayfaların yok edilememesi

147

(1)

Defterlerde kayıtlar arasında usulen yazılmaya ayrılmış olan satırlar, çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz.

(2)

Ciltli defterlerde, defter sayfaları ciltten koparılamaz. Onaylanmış müteharrik yapraklarda, bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.

İşlemlerin defterlere işlenme zamanı

148

(1)

İşlemler defterlere zamanında kaydedilir.

(2)

Ancak;

(a)

İşlemlerin, işin kapsamına ve gereğine uygun olarak muhasebenin düzen ve açıklığını bozmayacak bir süre içinde kaydedilmesi gerekir. Bu gibi kayıtlar, özürsüz ve nedensiz olarak ve nedensiz olarak an günden fazla geciktirilemez:

(b)

Kayıtlarını , sürekli olarak muhasebe fişleri ve bordro gibi, yetkili amirlerin imza veya parafını taşıyan düzenli belgelere dayanarak yürüten kuruluşlarda, işlemlerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi yerine geçer . Ancak bu kayıtlar, işlemlerin esas defterlere üç aydan daha geç getirilmesine izin vermez.

DOKUZUNCU BÖLÜM

Defterlerin Onaylanması

Defter Onayı ile İlgili Yetki

24/2015

149

Vergi uygulamalarını güvence altına almak amacıyla, onaya tabi defterler, onaya ilişkin usul ve esaslar ve onay makamı Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete’de yayımlanacak bir tüzükle belirlenebilir.

24/2015

150